Boeken van Ozcan Akyol

In Afslag 23 doet het hoofdpersonage Eus, een jongen die opgroeit aan de zelfkant van de maatschappij, zijn uiterste best om door schade en schande iets van zijn leven te maken. Wonderlijk genoeg heeft hij de perfecte vriendin, vindt hij al snel een baan als vertegenwoordiger en reist hij in die hoedanigheid kriskras door Nederland.

Terwijl zijn leven op papier de betere kant op gaat, voelt Eus zich na elke nieuwe ervaring kleiner worden. In alle spiegels die hem worden voorgehouden, ziet hij iemand anders, met wie hij zich moeilijk kan vereenzelvigen. Vooral in de buurt van zijn jeugdvrienden, twee paradijsvogels, vraagt hij zich af wat er eigenlijk van hem is overgebleven.

Eus scalpeert de hypocrisie van de middenklasse en ontdekt algauw dat hij iedereen moreel kan verslaan, met uitzondering van één iemand: zichzelf. Dat leidt tot een terugval in oude gewoontes, die niet per se door iedereen worden gewaardeerd.

Dit is geen roman over multiculturalisme, geen successtory van een arme sloeber die zich opwerkt tot invloedrijke ondernemer, of het sentimentele relaas van een crimineel die weer op het rechte pad komt. Dit is het verhaal van Eus.

Eus is het even bejubelde als omstreden debuut van Özcan Akyol uit 2012: een tragikomisch en schokkend relaas over een jongen die volledig ontheemd door het leven moet en die zich moet zien te ontworstelen aan zijn turbulente jeugd.

In een arbeiderswijk in Deventer woedt een gezinsstrijd die dagelijks wordt aangewakkerd door vader Turis, een onaangepaste dronkaard en hoerenloper, iemand zonder geweten. Hij komt jarenlang weg met zijn escapades en intimidaties die het hele gezin gegijzeld houden.

Maar dan grijpt de jongste zoon een geheim aan dat zijn moeder al een decennium met zich meedraagt om zijn vader voorgoed uit hun levens te verdrijven. Tijdens zijn zoektocht naar de waarheid krijgt hij al snel tegenwerking uit onverwachte hoek. De zoon dient zich opnieuw te verhouden tot zijn vader, zijn moeder en vooral tot zichzelf.

Het is kerstavond en de broer van Ibrahim ligt ziek op de bank. Mama heeft weinig geld en durft daarom de dokter niet te bellen. Ibrahim is wel wat gewend: hij wordt gepest op school en papa woont niet meer bij het gezin. Maar als hij zijn broer Hasan steeds verder ziet aftakelen, kan hij het niet langer verdragen.

Ibrahim trekt zijn versleten schoenen aan en rent de buurt in, op zoek naar mensen die hem en zijn gezin aan medicijnen kunnen helpen. Wie van de buren is zo aardig? Trillend van spanning drukt hij op de eerste bel...

Met Wij vieren geen feest maakt schrijver Özcan Akyol zijn debuut in de kinderliteratuur. Dit ontroerende kerstboek neemt de lezer mee naar de wereld van een kleine held wiens leven in één avond drastisch verandert.

In Generaal zonder leger onderzoekt Özcan Akyol waarom de literatuur steeds meer genoegen moet nemen met een rol in de marge. Schrijvers in overvloed vandaag de dag. Als generaals menen zij het grote publiek aan te voeren en met hun boeken iets teweeg te brengen. Maar de literatuur bestaat tegenwoordig uit generaals zonder leger, uit schrijvers zonder overtuigingskracht, uit boeken die nog geen deuk in een pakje boter slaan. Waar zijn ze toch gebleven, de rebellen en dwarsdenkers onder de schrijvers?

Ooit raakte Özcan Akyol betoverd door de literatuur dankzij de onaangepasten, die zonder reden voor opwinding zorgden, en de polemische schrijvers die werkelijk iets teweegbrachten. Maar er is nog maar weinig literatuur die de sociale klasse van de schrijver ontstijgt: de moderne auteur richt zich vooral op zijn eigen cocon - de gelijkgestemden. Wanneer gebeurt het nog dat het hele land siddert na een publicatie? Het resultaat is dat de rebelse literatuur steeds meer terrein verliest en er voor mediagenieke luchtfietsers ruimte is ontstaan om het intellectuele discours te bepalen.

* Generaal zonder leger is een uitgave van de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek ter gelegenheid van de Boekenweek 2020.

Als het over voetbal gaat, veranderen veel beschaafde mensen plotseling in potentiële tbs'ers. Tijdens amateurwedstrijden wordt een hoop onzin uitgekraamd, maar even vaak floept er iets vindingrijks uit: een geestige taalvondst of een snedige opmerking als gevolg van ongecontroleerde emoties of pure vijandigheid.

In deze bundel staat een selectie van platgetrapte grappen, absurde dialogen en volstrekt onlogische taaltwisten op en rond het voetbalveld, waarvan Özcan Akyol en @DuBlanqeBogarde zelf getuige waren.

Hé scheids, jij hebt thuis zeker niks te vertellen? is een grappige, soms ontroerende en bij vlagen verontrustende bloemlezing, die bij iedere voetballiefhebber de nodige herkenning oproept en een buitenstaander inkijk biedt in de wondere wereld van de voetballerij.

* He scheids, jij hebt thuis zeker niks te vertellen? is geschreven door Özcan Akyol en @DuBlanqeBogarde.

Zie voor de beschrijving van dit boek: Toerist.