Boeken van Ottessa Moshfegh

Tijdens de dagelijkse boswandeling met haar hond stuit Vesta Gul op een handgeschreven briefje. Er staat: ‘Haar naam was Magda. Niemand zal ooit weten wie haar heeft vermoord. Ik was het niet. Hier is haar lichaam.’

Vesta is van streek, ze is pasgeleden, na de dood van haar man, naar deze omgeving verhuisd en kent nog vrijwel niemand in de buurt. En ze is altijd al een beetje in de war. Het briefje wordt een obsessie en ze richt zich volledig op deze onbekende vrouw: wie was zij en waarom moest zij dood?

Tijdens haar zoektocht wordt het mysterie alleen maar groter en beginnen realiteit en fantasie door elkaar heen te lopen. Dit leidt ertoe dat Vesta ook het duistere verleden met haar man onder ogen moet komen.

De dood in haar handen is een meesterlijke combinatie van suspense, horror en gitzwarte komedie en Vesta is een onvergetelijke onbetrouwbare verteller.

'Hier zijn we dan. Mijn naam was Eileen Dunlop. Nu ken je me. Ik was destijds vierentwintig jaar oud en had een baan als secretaresse in een particuliere jeugdgevangenis voor tienerjongens, waar ik zevenenvijftig dollar per week voor kreeg. Laten we het Moorehead noemen. Delvin Moorehead was een verschrikkelijke huisbaas die ik jaren later had, en het voelt toepasselijk om zijn naam te gebruiken voor zo'n plek. Over een week zou ik weglopen van huis en nooit meer terugkeren. Dit is het verhaal van mijn verdwijning.'

Het zijn de vroege jaren zestig en de eenzame Eileen Dunlop leidt een uitzichtloos bestaan. Ze werkt in een jeugdgevangenis net buiten Boston en haar avonden bestaan uit het zorgen voor haar vader, een onverbeterlijke alcoholist. Eileen dagdroomt over een ontsnapping aan de sleur, en doodt de tijd met winkeldiefstal, het stalken van gevangenbewaarder Randy en haar vaders troep opruimen.

Wanneer op Moorehead een nieuwe begeleider wordt aangenomen, kan Eileen geen weerstand bieden aan wat het begin lijkt van een mooie vriendschap. Haar affectie voor deze nieuwe vriendin Rebecca maakt haar uiteindelijk medeplichtig aan een misdrijf dat haar wildste fantasieën overstijgt.

'Ik kan me de laatste keer dat ik zo hard om een boek gelachen heb niet herinneren', schreef David Sedaris nadat hij de verhalenbundel Heimwee naar een andere wereld van Ottessa Moshfegh had gelezen. Maar onder die humor zit een onheilspellende ondertoon waardoor je als lezer nooit precies weet wat er aan de hand is. De personages zijn altijd op een of andere manier onhandig; ze verlangen naar contact met anderen en proberen hun leven te beteren, ieder op hun eigen manier, maar worden vaak gehinderd door verkeerde prikkels en existentiële onzekerheden.

Heimwee naar een andere wereld is een masterclass in de variaties van zelfbedrog via een breed scala aan personages die leven in onze huidige tijd. Moshfegh laat ons kennis maken met een onvergetelijke parade aan kleurrijke types, die nog lang een plek in de gedachten van de lezer blijven innemen.

Maar het unieke aan haar vertelstem, de echte Moshfegh-ervaring, is de manier waarop ze het groteske en wanstaltige vervlecht met tederheid en compassie. Het vlees is zwak, het hout is krom, mensen zijn wreed tegen elkaar, stompzinnig en kwetsend. Maar soms openbaart schoonheid zich op vreemde plekken. En de duistere toon in deze verhalen is erg verfrissend. De lezer is in handen van een auteur met een groot intellect, die zich bedient van woedende uithalen en vlijmscherpe speldenprikken.

Eigenlijk zou onze hoofdpersoon gelukkig moeten zijn: ze is jong, slank, mooi, net afgestudeerd aan Columbia, heeft een eenvoudige baan bij een trendy kunstgalerij en woont in een appartement aan de Upper East Side van Manhattan dat ze - net als alles in haar leven - betaalt van een erfenis.

Desondanks is er een donker, luchtledig gat in haar hart dat niet enkel te verklaren is door het verlies van haar ouders, de manier waarop haar geliefde haar behandelt of haar sadomasochistische relatie met haar beste vriendin Reva. Het is het jaar 2000 in een stad die glinstert van rijkdom en onuitputtelijke mogelijkheden. Wat zou er dan toch zo vreselijk verkeerd kunnen voelen?

Mijn jaar van rust en kalmte is een krachtig antwoord op die vraag. In dit verhaal over een jaar doorgebracht onder de invloed van een waanzinnige combinatie van drugs die de hoofdpersoon zouden moeten genezen van haar vervreemding van deze wereld, toont Moshfegh de lezer hoe redelijk en zelfs noodzakelijk precies die vervreemding kan zijn. Zowel fijnzinnig als zwartgallig grappig, genadeloos en barmhartig: dit boek toont ons een jonge, veelbelovende schrijfster op de toppen van haar kunnen.