Boeken van Elif Shafak

Tequila Leila, zoals haar vrienden en klanten haar noemen, wordt vermoord en achtergelaten op een vuilnisbelt in Istanbul.

In de laatste minuten van haar leven vraagt ze zich af hoe het zover heeft kunnen komen. Elke minuut brengt een nieuwe herinnering: aan de smaak van het pittige geitenstoofvlees uit haar kindertijd, aan de geur van de koffie met kardemom die ze deelde met haar geliefde, aan de stank op straat bij het bordeel waar ze werkte.

Maar vooral herinnert ze zich haar vrienden, de bonte verzameling mensen die haar nooit zullen laten vallen en die nu wanhopig naar haar op zoek zijn.

Rose is aan het winkelen in een supermarkt in Arizona. Ze heeft haast, want haar dochtertje Armanoush zit in de auto te wachten. Rose is net gescheiden van haar man, Barsam, een Amerikaan van Armeense afkomst.

Bij de kikkererwten komt ze Mustafa tegen, die ze kent van haar werk. Om haar Armeense schoonfamilie een hak te zetten begint Rose een verhouding met deze Turkse man.

Als Armanoush jaren later besluit op zoek te gaan naar haar Armeense roots, kan ze in Istanbul logeren bij de familie van haar stiefvader, die op Mustafa na alleen maar uit vrouwen bestaat.

Als Omar één ding geleerd heeft in de paar maanden dat hij in Boston woont, is het wel dit: Amerikanen willen een naam goed kunnen uitspreken. Namen zijn de brug naar de existentiële burcht van de ander. De naam van iemand kunnen uitspreken is een deel van zijn bestaan begrijpen. Daarom heeft Ömer zijn naam in Omar veranderd.

Hij deelt in Boston een huis met Abed en Piyu en raakt hopeloos verliefd op Gail. Gail is een aantrekkelijke Amerikaanse die eigenlijk Zarpandit heet en haar onzekerheid en verlegenheid wegstopt achter stellige meningen en merkwaardige obsessies. Wat Gail en Omar tot elkaar brengt, is het gevoel dat ze alleen in deze relatie zichzelf kunnen zijn. En het besef dat hun beider voorstelling van de Amerikaanse droom niet dezelfde is...

Het Turkse meisje Peri groeit op tussen twee vuren: haar vader is progressief, haar moeder probeert het gezin steeds strengere islamitische regels op te leggen. Zo gauw ze kan, vlucht Peri dan ook, aangespoord door haar vader, naar het verre Oxford.

Maar ook de vriendinnen die ze daar leert kennen worstelen met hun geloof. En dan valt Peri ook nog als een blok voor een charismatische maar controversiële hoogleraar. Hij leert haar voor zichzelf te kiezen, maar tegen welke prijs?

Een dikke vrouw en haar minnaar, een dwerg, hebben er genoeg van om overal waar ze komen steeds weer aangestaard te worden. Ze besluiten van rol te wisselen: hij draagt make-up en zij tekent een snor op haar gezicht.

De heftige reactie van de buitenwereld op hun rolwisseling verwerken ze beiden op hun eigen manier. De vrouw wil het liefste wegkruipen, onzichtbaar voor de buitenwereld, terwijl de man de confrontatie met de starende blikken niet schuwt. Hij verzamelt ze, prent ze in zijn geheugen, om ze later toe te voegen aan zijn Woordenboek van het Zien.

Cyprus, 1974. Kostas en Defne ontmoeten elkaar heimelijk in de plaatselijke taverne, onder de vijgenboom die door een holte in het dak omhoog groeit. Dat is de enige plek waar zij, een Turkse, en hij, een Griek, elkaar ongezien kunnen treffen. Dan breekt de oorlog uit. Kostas wordt naar een oom in Londen gestuurd, Defne blijft achter.

Tientallen jaren later probeert hun dochter Ada, na de dood van haar moeder, de geheimen van haar familie te ontwarren. Het enige aanknopingspunt dat Ada heeft, is een vijgenboom die in de achtertuin groeit.

Esma, een Koerdische vrouw in Londen, probeert zich te verzoenen met de gruwelijke moord die haar broer heeft gepleegd en vertelt het verhaal van haar familie. Ze gaat enkele generaties terug, naar het Koerdische dorp waar de grootmoeder vandaan kwam en eindigt met een dramatische gebeurtenis, zoveel jaren later in Londen.

De ooit zo statige residentie die de Russische emigrant Pavel Antipov in Istanbul voor zijn vrouw liet bouwen, is tragisch in verval geraakt en biedt nu onderdak aan tien families en - naast een groot aantal beestjes - een luizenplaag.

Tot de bewoners behoren onder meer de mooie Ultramarijne Minnares met haar persoonlijke geheim, en een kapperstweeling. Maar in het gebouw huist ook tante Madame, die het oude Turkije belichaamt, dat zijn historie koestert maar botst met het nieuwe.

Ella Rubenstein is veertig jaar oud en niet gelukkig getrouwd als ze een baan als proeflezer aanneemt voor een literair agentschap. Haar eerste opdracht is het lezen van een manuscript over de mystieke soefi Roemi, gepassioneerd dichter en advocaat van de liefde.

Dit dertiende-eeuwse levensverhaal werpt een nieuw licht op Ella's eigen leven - en op haar opvattingen over de liefde.

Het voelt alsof de wereld op instorten staat. Dus hoe kunnen we dan vasthouden aan ons optimisme? Hoe kunnen we onze hoop, vertrouwen en geloof in iets beters voeden? En hoe kunnen we in deze verdeelde wereld onze kalmte bewaren?

In dit prachtig geschreven, verhelderende stuk overdenkt Booker Prize-genomineerde Elif Shafak dit pessimistische tijdperk, waarin onze politiek wordt geleid en misleid door emoties, en waarin desinformatie en angst de norm zijn.

In een gevoelig, bemoedigend pleidooi voor optimisme diept Shafak haar eigen herinneringen op en put ze uit de kracht van verhalen om te laten zien hoe democratie, tolerantie en vooruitgang door schrijven gevoed kunnen worden. Daarbij geeft ze en passant ook nog antwoord op de meest prangende vragen van onze tijd.

Elif Shafak schrijft over de vele stemmen die in haar innerlijk klonken voor en na haar zwangerschap. Ze geeft de lezer een indringend beeld van haar depressie en de emoties waar ze doorheen ging na de geboorte van haar dochter. Shafak weet haar persoonlijke angsten, dromen en twijfels zo te verwoorden dat ze voor iedereen herkenbaar zijn.

Zie voor de beschrijving van dit boek: Liefde kent veertig regels.