Boeken van Roy Jacobsen

In De onwaardigen volgen we een jeugdbende in het bezette Oslo ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Ze leven in armoede en moeten zich door het bestaan zien te worstelen door te stelen, documenten te vervalsen en overvallente plegen op de bezetter.

Roy Jacobsen schetst een hard, maar eerlijk en vaak ontroerend portret van de zware levens van deze jongens en meisjes, die geen rechten en geen eigen land hebben. De onwaardigen is een meeslepende, spannende roman over overleven in een hechte gemeenschap onder extreme omstandigheden.

Op een eiland vlak voor de adembenemende kust van Noorwegen groeit Ingrid Barrøy op. Het ruwe eilandleven verloopt volgens zijn eigen wetten, met zware winters en heldere zomers. Een leven dat, net als het landschap zelf, van een grootse, broze schoonheid is, met in de verte de rest van de wereld.

Ingrids vader droomt ervan een kade te bouwen die hen verbindt met het vasteland, maar zo dicht bij de rest van de wereld zijn blijft niet zonder gevolgen. Haar moeder heeft haar eigen dromen: meer kinderen, een kleiner eiland, een ander leven. En er blijft altijd één vraag die Ingrid haar nooit mag stellen.

Wanneer Ingrid oud genoeg is, wordt ze naar het vasteland gestuurd om voor een van de rijke families aan de kust te werken. Maar dan gebeurt er iets tragisch en moet ze noodgedwongen terugkeren naar de plek die ze dacht achter zich gelaten te hebben.

Noorwegen, 1944. Ingrid is alleen op Barrøy, het eiland dat haar familienaam draagt. De oorlog die tijdens haar jeugd woedde heeft plaatsgemaakt voor een nog ergere strijd en Noorwegen lijdt onder het juk van de nazi’s.

Tijdens een zware storm spoelen de lichamen van een gezonken Duits oorlogsschip aan op de kust van het kleine eiland. Tussen de Duitse soldaten bevindt zich de nog levende Russische krijgsgevangene Alexander. Ingrid neemt hem mee naar huis en volledig onverwachts komt er tijdens deze koude wintermaanden een einde aan haar eenzaamheid.

Maar op dat moment heeft Ingrid nog geen weet van wat zij zal moeten doorstaan om haar geliefde te beschermen tegen de Duitsers en de Noorse collaborateurs, en welke reis ze zal moeten maken, ver weg van het eiland.

De lange oorlog is voorbij, en Ingrid Barrøy verlaat het eiland voor de Noorse kust dat haar naam draagt. Ze is op zoek naar de vader van haar kind, Alexander, de Russische gevangene die na het zinken van het schip de Rigel aanspoelde op Ingrids eiland. Inmiddels probeert hij zichzelf in veiligheid te brengen door te voet zijn weg naar Zweden te vinden. Ingrid volgt hem, met hun baby in haar armen. De donkere ogen van het kind vormen het enige bewijs dat ze Alexander heeft gekend.

Onderweg komt Ingrid in aanraking met collaborateurs, partizanen, vluchtelingen, deserteurs, gelovigen en zondaars, in een land dat overal de littekens draagt van de bezetting. Voor haar reis ten einde komt zal Ingrid zich moeten afvragen of ze wel genoeg weet van de man voor wie ze alles op het spel zet.

Na een lange reis door heel Noorwegen keert Ingrid eindelijk terug naar het eiland Barrøy. De oorlog is voorbij, maar de sporen van de strijd zijn nog overal zichtbaar. Collaborateurs worden met de nek aangekeken; sommigen nemen zelfs wraak op hen. Anderen willen gewoon de pijnlijke jaren achter zich laten. Op een dag arriveert er een jongen op het eiland. Wanneer zijn vader verdwenen blijkt, neem Ingrid de verantwoordelijkheid op zich en adopteert hem.

Zo wordt Mathias onderdeel van de kleine gemeenschap op Barrøy. Het eilandleven is even zwaar als altijd en het lijkt alsof de tijd er heeft stilgestaan. Dan komen er brieven uit Oslo en Trondheim, die vertellen over grote maatschappelijke veranderingen. Welke verhalen moet Ingrid delen met de anderen en wat houdt ze voor zichzelf? Welke toekomst ziet zij voor ogen?