Boeken van José Saramago

Overzicht

• Alle namen - Todos os nomes
• Bovenlicht - Claraboia
• De man in duplo - O homem duplicado
• De stad der blinden - Ensaio sobre a Cegueira
• De stad der zienden - Ensaio sobre a Lucidez
• De tocht van de olifant - A viagem do elefante
• De weduwe - La Viuda / Terra do Pecado
• Hellebaarden - Alabardas
• Het beleg van Lissabon - História do Cerco de Lisboa
• Het evangelie volgens Jezus Christus - O evangelho segundo Jesus Cristo
• Het jaar van de dood van Ricardo Reis - O ano da morte de Ricardo Reis
• Het schijnbestaan - A caverna
• Het stenen vlot - A jangada de pedra
• Het verhaal van het onbekende eiland - O Conto da Ilha Desconhecida
• Het verzuim van de dood - As intermitências da morte
• Kaïn - Caim
• Memoriaal van het klooster - Memorial do Convento
• Opgestaan van de grond - Levantado do Chão

Non-Fictie

• De andere kant - El cuaderno
• Kleine herinneringen - As pequenas memórias

Overzicht

Alle namen

7

Alle namen

Meneer José, een brave ambtenaar van de burgerlijke stand, slijt zijn dagen in een archief van enorme afmetingen. Hij heeft slechts één ondeugd: om zijn verzameling knipsels over beroemde mensen aan te vullen met officiële gegevens verschaft hij zich 's nachts toegang tot het kantoor.

Op een nacht komt hij per ongeluk thuis met de geboorteakte van een onbekende vrouw. Al snel begint zij hem meer te boeien dan alle beroemdheden uit zijn collectie bij elkaar. Zijn nieuwsgierigheid naar haar ontaardt in een obsessieve zoektocht die zijn hele leven overhoop gooit.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: Todos os nomes
Eerste uitgave: 1997
ISBN/EAN: 9789029077262
Ebook: 9789460230912
Uitgever: Meulenhoff

Bovenlicht

Leuk

Bovenlicht

In Bovenlicht weet Saramago ons op meesterlijke wijze te introduceren in zijn universum. We herkennen de heldere stem van de latere Nobelprijswinnaar en hij geeft ons een prachtig tijdsbeeld van het Lissabon van de jaren vijftig.

Zomaar een ochtend in het midden van de twintigste eeuw: de zon komt op in Lissabon. Een schrijver blikt uit het raam, het lijkt een morgen als alle andere: schoenmaker Silvestre die zijn winkel opent, Adriana die op haar hakken naar kantoor vertrekt, Justina die weer een lange dag vol ruzie met haar agressieve echtgenoot voor de boeg heeft, de maîtresse Lidia, en de nostalgische Spaanse Carmen.

De schrijver laat zijn ogen discreet van huis naar huis gaan, van personage naar personage. Hij toont ons grote frustraties, kleine illusies, en heimwee naar betere tijden. Dit alles onder de altijd aanwezige deken van de dictatuur en de muziek van Beethoven. Net als dichter Pessoa vraagt de auteur zich af: 'Moeten wij allen getrouwd, onbeduidend en dienstbaar zijn?'

José Saramago schreef Bovenlicht toen hij dertig jaar oud was, maar het werd nooit eerder uitgegeven. Deze verloren gewaande roman is wereldwijd met veel aandacht in de pers onthaald. ‘Bovenlicht is de poort naar al zijn werk,’ aldus Saramago’s weduwe Pilar del Rio.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: Claraboia
Eerste uitgave: 2011
ISBN/EAN: 9789029089098
Ebook: 9789460236846
Uitgever: Meulenhoff

De man in duplo

Leuk

De man in duplo

Tertuliano Máximo Afonso heeft genoeg van zijn werk, zijn vriendin en zijn leven. Wanneer hij in een videofilm bij toeval een figurant ontdekt die zijn dubbelganger lijkt te zijn, gaat hij geïntrigeerd op zoek naar de man.

De twee blijken geen zielsverwanten, integendeel: de schok van de herkenning veroorzaakt bij beiden louter vijandigheid. De onvermijdelijke confrontatie geeft het verhaal een haast thrillerachtige spanning, die culmineert in een ontknoping zoals die in José Saramago's imposante oeuvre niet eerder is vertoond.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: O homem duplicado
Eerste uitgave: 2002
ISBN/EAN: 9789029078399
Ebook: 9789460927393
Uitgever: Meulenhoff

De stad der blinden

8

De stad der blinden

Een rij auto's staat te wachten voor een rood stoplicht. Als het licht eindelijk op groen springt, trekt de eerste auto niet op: de bestuurder blijkt plotseling blind te zijn geworden.

Deze openingsscène is de katalysator van een reeks verbijsterende gebeurtenissen. De blindheid blijkt besmettelijk: al snel ziet een groot deel van de bevolking van Lissabon niets meer.

Alle slachtoffers worden door de autoriteiten in een ziekenhuis geïsoleerd. Binnen korte tijd spelen zich daar verschrikkelijke taferelen af, die de vraag naar goed en kwaad haast ondraaglijk actueel maken.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: Ensaio sobre a Cegueira
Eerste uitgave: 1995
ISBN/EAN: 9789029087964
Ebook: 9789460230929
Uitgever: Meulenhoff

De stad der zienden

1

De stad der zienden

In De stad der zienden worden in een niet nader aangeduid land verkiezingen gehouden. Wanneer aan het einde van de dag de stemmen worden geteld, blijkt dat zo'n zeventig procent van de kiezers in de hoofdstad blanco heeft gestemd. De verkiezingen worden overgedaan en nu stemt ruim tachtig procent blanco.

De regering stelt alles in het werk om de activisten op te sporen en onschadelijk te maken. Een gewelddadige breuk tussen politieke macht en volk lijkt onafwendbaar.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: Ensaio sobre a Lucidez
Eerste uitgave: 2004
ISBN/EAN: 9789029075695
Ebook: 9789460230936
Uitgever: Meulenhoff

De tocht van de olifant

Leuk

De tocht van de olifant

In dit zowel humoristische als ironische verhaal neemt Saramago ons in zijn typische, vloeiende stijl mee naar de zestiende eeuw, naar de tijd van de Portugese koning Dom Manuel I, onder wiens bewind Portugal de wereld veroverde. In 1514 stuurt deze vorst een luisterrijk gezantschap naar de paus in Rome, met geschenken uit alle windstreken, onder andere een neushoorn uit Afrika en een olifant uit India.

We volgen die olifant, die luistert naar de naam Salomon, op de barre tocht van Lissabon naar Rome. Onderweg deelt Saramago op de van hem bekende wijze menige sneer uit naar de willekeur en megalomanie van machthebbers.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: A viagem do elefante
Eerste uitgave: 2008
ISBN/EAN: 9789029088442
Ebook: 9789460926594
Uitgever: Meulenhoff

De weduwe

1

De weduwe

De debuutroman De weduwe van José Saramago, geschreven toen hij 24 was, werd nog nooit eerder vertaald naar het Nederlands - een meeslepend verhaal over het Portugese platteland, waarin Saramago stem geeft aan een krachtige vrouw die zich weigert te conformeren aan de mores van haar tijd.

José Saramago’s herontdekte debuutroman beschrijft het leven van Maria Leonor, een weduwe en moeder van twee kinderen. Na het overlijden van haar echtgenoot belandt Maria Leonor in een diepe depressie: ze wordt overweldigd door de moeilijkheden bij het beheer van haar landgoed in Ribatejo, de verwachtingen van de samenleving en de benauwende controle vanuit haar omgeving. Ze probeert haar verantwoordelijkheid als landeigenaar op zich te nemen. Maar haar hart wordt gekweld door een geheime zonde: ondanks de rouw is haar verlangen niet gestild.

’s Nachts weet de jonge weduwe de slaap niet te vatten: ze bespioneert de liefdesavonturen van haar dienstmeisjes en beweent haar eigen eenzaamheid. Totdat twee heel verschillende mannen haar lot veranderen.

De weduwe is een realistisch, meeslepend verhaal tegen het decor van het Portugese platteland in de eerste helft van de vorige eeuw, over hoe een krachtige vrouw zich staande probeert te houden in een conservatieve samenleving.

Met een nawoord van Saramago-kenner Harrie Lemmens dat laat zien hoe deze roman te plaatsen is binnen het oeuvre van de auteur.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: La Viuda / Terra do Pecado
Eerste uitgave: 1947
ISBN/EAN: 9789029096843
Ebook: 9789402319712
Uitgever: Meulenhoff

Hellebaarden

Leuk

Hellebaarden

Een klein jaar voor zijn dood op 18 juni 2010, begon de Portugese Nobelprijswinnaar José Saramago, ondanks zijn hoge leeftijd en zwakke gezondheid, toch nog aan een nieuwe roman. Het startpunt was een vraag die hij zichzelf stelde: zou er ooit zijn gestaakt in een wapenfabriek?

Artur Paz Semedo, werknemer van zo’n fabriek, wordt na het zien van een film over de Spaanse Burgeroorlog door zijn pacifistische ex-vrouw Felícia bewogen om onderzoek te doen naar het beleid van zijn bedrijf in die tijd. Al gauw ontdekt hij dat dat wel degelijk een moment van onrust en verzet kende.

De roman is nooit voltooid maar in de aanzet is de meesterhand van deze rasverteller onmiddellijk herkenbaar. Hellebaarden is het testament van een stem tegen uitbuiting en machtsgeweld, thema’s die regelmatig terugkeren in Saramago’s oeuvre. Een testament dat tevens een appèl is aan het geweten van de lezer en van iedereen die macht uitoefent.

Onvoltooid maar onmisbaar voor de liefhebbers van De stad der blinden, Alle namen, Het beleg van Lissabon en al die andere magistrale romans van Saramago.

Met een nawoord van Harrie Lemmens en een interview met Pilar del Río, de weduwe van Saramago.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: Alabardas
Eerste uitgave: 2014
ISBN/EAN: 9789029091961
Ebook: 9789402309256
Uitgever: Meulenhoff

Het beleg van Lissabon

2

Het beleg van Lissabon

In 1147 belegert Dom Afonso Henriques, de eerste Portugese koning, Lissabon in een poging de stad te heroveren op de Moren. Hij krijgt hulp van Engelse, Vlaamse en Duitse kruisvaarders die op doorreis zijn naar het Heilige Land. Als beloning mogen zij de stad na inname plunderen.

Zo wordt het verteld in de geschiedenisboeken en zo staat het ook in het boek Het Beleg van Lissabon, waar de corrector Raimundo Silva zich mee bezighoudt. Uit protest tegen zijn klerkenbestaan besluit Silva in een opwelling zich dit keer niet te beperken tot correctiewerk.

Hij stelt zich de vraag wat er gebeurd zou zijn als de kruisvaarders níet akkoord waren gegaan. Hij voegt het woordje niet toe aan de zin 'De kruisvaarders besloten de Portugezen te helpen', en de geschiedenis neemt een totaal andere wending.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: História do Cerco de Lisboa
Eerste uitgave: 1989
ISBN/EAN: 9789029088268
Ebook: 9789460230943
Uitgever: Meulenhoff

Het evangelie volgens Jezus Christus

3

Het evangelie volgens Jezus Christus

In Het evangelie volgens Jezus Christus geeft Saramago zijn eigen versie van het Nieuwe Testament. Bij Saramago is Jezus Christus gewoon een menselijk wezen, dus ook begiftigd met seksualiteit. Maria Magdalena is zijn partner, die in het boek uitgroeit tot een heel krachtige, vitale vrouw.

Ook de verhouding tussen God en Duivel komt op verrassende wijze in een nieuw licht te staan. Saramago's evangelie, het evangelie van een atheïst, geeft een zeer persoonlijke en tegendraadse interpretatie van de aloude tradities.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: O evangelho segundo Jesus Cristo
Eerste uitgave: 1991
ISBN/EAN: 9789029087582
Ebook: 9789460231001
Uitgever: Meulenhoff

Het jaar van de dood van Ricardo Reis

Leuk

Het jaar van de dood van Ricardo Reis

In december 1935 keert de dichter-arts Ricardo Reis, een van de heteroniemen van de grote Portugese dichter Fernando Pessoa, terug naar Lissabon omdat Pessoa enkele dagen eerder overleden is. Hij neemt zijn intrek in een hotel, waar hij verliefd wordt op het kamermeisje dat dezelfde naam draagt als de aanbeden vrouw uit zijn klassieke oden: Lydia.

We volgen hem op zijn dooltochten door de stad, zijn worsteling met de poëzie en met de tijdgeest, die bepaald wordt door de dictatuur van Salazar, de Spaanse Burgeroorlog en Hitler-Duitsland.

Het jaar van de dood van Ricardo Reis is een hommage aan Pessoa, maar tegelijkertijd een roman over een tijd waarin een waanzinnig geworden wereld haar eigen ondergang tegemoet raast.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: O ano da morte de Ricardo Reis
Eerste uitgave: 1984
ISBN/EAN: 9789029092661
Ebook: 9789460926587
Uitgever: Meulenhoff

Het schijnbestaan

2

Het schijnbestaan

Een pottenbakker leidt een betrekkelijk vredig leven in de schaduw van de turbulente ontwikkelingen in de moderne maatschappij. Zijn bestaan komt in gevaar als het kolossale winkelcentrum waaraan hij zijn traditionele keramiek levert niet langer van zijn handwerk gediend is.

Met grote moeite past de pottenbakker zijn product aan, maar dat betekent slechts uitstel van executie: voor zijn nering is in de moderne tijd geen plaats meer.

In deze allegorische roman (het winkelcentrum levert niet alleen dagelijkse artikelen, maar biedt een compleet hypermodern leven met alle comfort van dien, inclusief een strand) schetst Saramago een lugubere wereld waar de grenzen tussen werkelijkheid en illusie totaal verdwenen lijken. Samen met De stad der blinden en Alle namen vormt Het schijnbestaan een drieluik waarin de auteur zijn visie geeft op de huidige wereld.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: A caverna
Eerste uitgave: 2000
ISBN/EAN: 9789029078405
Ebook: 9789460927386
Uitgever: Meulenhoff

Het stenen vlot

2

Het stenen vlot

Wanneer op een dag een scheur ontstaat tussen Frankrijk en Spanje drijft het Iberisch schiereiland langzaam maar zeker in westelijke richting de Atlantische Oceaan op.

De toeristen en de vermogenden maken zich halsoverkop uit de voeten, het schiereiland is aan zichzelf overgeleverd en de Portugese en Spaanse autoriteiten doen krampachtige pogingen tot crisisbezwering.

In de verwarring komt een vijftal uitverkorenen bij elkaar, drie mannen en twee vrouwen plus een hond. Ieder van hen heeft iets onverklaarbaars beleefd op het moment dat de scheur in de Pyreneeën ontstond en samen verkennen ze op het stenen vlot de grenzen van hun nieuwe wereld.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: A jangada de pedra
Eerste uitgave: 1986
ISBN/EAN: 9789029077712
Ebook: 9789460927379
Uitgever: Meulenhoff

Het verhaal van het onbekende eiland

Leuk

Het verhaal van het onbekende eiland

Het verhaal van het onbekende eiland is een mininovelle, in beperkte oplage uitgegeven door Meulenhoff voor 'De boekhandels met een *'.

Een man gaat naar de koning en vraagt hem om een boot om naar een onbekend eiland te reizen. De koning vraagt hem hoe hij kan weten dat dit eiland bestaat, aangezien het onbekend is. De man stelt dat alle eilanden zo zijn totdat iemand erop landt.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: O Conto da Ilha Desconhecida
Eerste uitgave: 1997
ISBN/EAN: 9789029068116
Uitgever: Meulenhoff

Het verzuim van de dood

2

Het verzuim van de dood

'De volgende dag ging er niemand dood.' Zo luidt de openingszin van Het verzuim van de dood. In de nacht van 31 december op 1 januari van een niet nader bepaald jaar in een fictief land sterft er ineens niemand. Wanneer de dagen en weken erna blijkt dat het structureel is, leidt dat aanvankelijk tot grote vreugde.

Maar die vreugde slaat allengs om in angst en bezorgdheid, omdat het einde van de dood verstrekkende gevolgen heeft: terminale patiënten blijven opgesloten in hun lijden, begrafenisondernemingen gaan failliet, verzekeringsbedrijven zien zich voor grote problemen gesteld, bejaarden- en verpleeghuizen kampen met schrijnend plaatsgebrek doordat de bedden en kamers tot in de eeuwigheid bezet dreigen te worden door dezelfde personen, enzovoort.

Chaos ligt op de loer. Paniek ook, met name bij de regering en de kerkelijke overheid.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: As intermitências da morte
Eerste uitgave: 2005
ISBN/EAN: 9789029077231
Ebook: 9789460230967
Uitgever: Meulenhoff

Kaïn

2

Kaïn

In deze geestige en confronterende roman stelt José Saramago dat god de mens helemaal niet begrijpt, en dat de mens god ook niet begrijpt.

Door het verhaal van het Oude Testament opnieuw te vertellen, met in de hoofdrol Kaïn, die uit jaloezie zijn broer Abel vermoordde, vraagt Saramago zijn lezer: is deze moord eigenlijk wel de daad van Kaïn? Had god - die alles kan - deze daad niet kunnen tegenhouden, en is god daarom niet zelf verantwoordelijk voor de eerste moord in de geschiedenis van de mens?

Met Kaïn levert José Saramago opnieuw een polemisch werk af, dat in zijn thuisland net als Het evangelie volgens Jezus Christus voor de nodige ophef zorgde. Minder valt ook niet te verwachten van de man die aangeeft dat de samenleving zonder de Bijbel beter af zou zijn geweest.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: Caim
Eerste uitgave: 2009
ISBN/EAN: 9789029086585
Ebook: 9789460230974
Uitgever: Meulenhoff

Memoriaal van het klooster

1

Memoriaal van het klooster

Memoriaal van het klooster vertelt het verhaal van de bouw van een klooster in de achttiende eeuw. Aanleiding daarvoor was de gelofte van Dom João V, koning van Portugal, een klooster te bouwen als er een kind geboren zou worden uit zijn huwelijk met Maria Ana van Oostenrijk. Het kind kwam er en daarmee kreeg Portugal in het plaatsje Mafra een van zijn grootste religieuze bouwwerken.

Maar er is een keerzijde: jarenlang geploeter en gezwoeg, terreur van de Inquisitie, dwangarbeid, armoede en lijden van het gewone volk, kortom alle narigheid die voortkomt uit de grootheidswaan van een vorst.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: Memorial do Convento
Eerste uitgave: 1982
ISBN/EAN: 9789029088251
Ebook: 9789460231018
Uitgever: Meulenhoff

Opgestaan van de grond

Leuk

Opgestaan van de grond

In het dorpje Lavre in Alentejo weet José Saramago op zekere dag niet hoe het verder moet met de roman die hij onder handen heeft, Opgestaan van de grond. Om de impasse te doorbreken draait hij een nieuw vel in de typemachine en begint gewoon te schrijven, zonder onderbreking.

En zo ontstaat, bijna terloops, het oerboek van zijn stijl. Achtenvijftig was hij toen het verscheen en in zeventien jaar tijd schreef hij vervolgens het oeuvre bijeen dat hem in 1998 de Nobelprijs opleverde.

In Opgestaan van de grond beschrijft Saramago de geschiedenis van de familie Mau-Tempo, eenvoudige landarbeiders in het zuiden van Portugal. Vier generaties verzet en leed tegen een achtergrond van monarchie, republiek en dictatuur, tot de Anjerrevolutie ten slotte uitzicht biedt op verandering.

En dat alles in de stijl die met dit boek geboren werd: een onstuitbare stroom van zich aan elkaar vasthakende zinnen met gevatte dialogen, schijnbaar geleid door de ingevingen van het moment, die het verhaal onderbreken voor gedachten en overpeinzingen, of die het onverhoeds een andere wending geven - alles met meesterhand bijeengehouden.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: Levantado do Chão
Eerste uitgave: 1980
ISBN/EAN: 9789029081351
Ebook: 9789460230998
Uitgever: Meulenhoff

Non-Fictie

De andere kant

Leuk

De andere kant

Nog nooit liet José Saramago ons zo toe in zijn belevingswereld. Met deze bundel weblogs geeft hij een blik in zijn hoofd en in zijn hart. Hij deelde zes maanden lang zijn leven met zijn lezerspubliek door elke dag te bloggen over wat hem motiveerde, wat hem tegenstond, wat hem dwarszat en wat hem verbaasde.

Behalve zijn meningen over Bush en Obama, Guantánamo Bay en de paus, vertelt hij over literaire grootheden die hem inspireerden, zoals Fernando Pessoa en Jorge Amado, en deelt hij zijn observaties over lichtere onderwerpen als de kledingstijl van Carlos Fuentes... Kortom, een boek vol spot, humor en wijsheid.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: El cuaderno
Eerste uitgave: 2009
ISBN/EAN: 9789029085878
Ebook: 9789460927409
Uitgever: Meulenhoff

Kleine herinneringen

Leuk

Kleine herinneringen

Jarenlang had José Saramago het aangekondigd: het grote boek over zijn kinderjaren. In veel van zijn romans is een citaat uit dat niet-bestaande Boek der bekoringen opgenomen als motto. Maar het kwam er niet van en de tijd verstreek.

In 1998 ontving hij de Nobelprijs en naarmate hij meer rondreisde en overal ter wereld over de meest uiteenlopende onderwerpen sprak, kwam dat eeuwig uitgestelde project hem steeds hoogdravender voor. Hij besloot het eenvoudiger te houden: een simpel relaas van herinneringen uit zijn eerste vijftien levensjaren.

Daaruit is dit boek, Kleine herinneringen, voortgekomen. Bescheidener van opzet, maar het is een flonkerend juweel geworden. Saramago vertelt over zijn leven in de grote stad en in het dorp waar hij al zijn vakanties doorbrengt bij zijn ongeletterde maar wijze grootouders.

Kleine herinneringen laat zien hoe een kind alles in zich opzuigt wat als stof zal dienen voor de man die op late leeftijd romans begint te schrijven en uitgroeit tot een van de grootste hedendaagse schrijvers.

Schrijver: José Saramago
Oorspronkelijke titel: As pequenas memórias
Eerste uitgave: 2006
ISBN/EAN: 9789029079693
Uitgever: Meulenhoff