Boeken van Roberto Saviano

Na zijn sensationele debuut Gomorra toont Roberto Saviano ons in deze hartverscheurende novelle de andere kant van de medaille - de wereld van jonge Italianen die aan de kant van het gezag staan, en om precies te zijn: in de frontlinie. De verhalen spelen zich af in het arme zuiden van Italië, waar jongemannen geen andere keuze hebben om de criminaliteit te ontlopen dan door bij de politie of in het leger te gaan.

Saviano's naamloze - maar zeer empathische - verteller bericht over jongens die als soldaat gevochten hebben in Kosovo, Afghanistan of Somalië, en meestal in een bodybag terugkeerden. Het portret van de achttienjarige Maria, die haar vriend verloren heeft in Afghanistan zal niemand onberoerd kunnen lezen.

In Napels worden de straten onveilig gemaakt door jeugdbendes. Het zijn jongeren die hun tijd verdelen tussen Facebook, Call of Duty, de lokale bewoners terroriseren en het territorium bewaken van hun maffiabazen.

De kinderen in de sleepnetten vertelt het verhaal van een nieuwe bende en hun aanvoerder Nicolas. Bij vriend en vijand staat Nicolas bekend als 'Maradja' en zijn ambities reiken verder dan het uitvoeren van andermans opdrachten - hij wil een echte leider worden, hij wil over de stad regeren. Maar wanneer de gewelddadige acties hand over hand toenemen, zijn de gevolgen desastreus.

De drugsmarkt in de arme Napolitaanse wijk Forcella wordt geregeerd door de kindermaffia. Deze groep jonge misdadigers kan het echter niet alleen af. Om concurrerende maffiafamilies te verdringen en het oude stadscentrum in handen te houden, moet bendeleider Nicolas een verbond aangaan met een andere familie. Daarbij is het van levensbelang dat de kinderen eensgezind blijven. En dat is allesbehalve eenvoudig.

Tussen alle onderhandelingen, bedreigingen, raakoefeningen en afpersingen door, krijgen ze om te overleven steun van de oude families, maar er zijn ook maffialeden die hun de voet dwars willen zetten.

De schoonheid en de hel bevat 25 reportages en verhalen van de hand van een van 's werelds meest spraakmakende auteurs: Roberto Saviano zit sinds 26 oktober 2006 ondergedoken na doodsbedreigingen van de camorra.

De schoonheid en de hel: tussen deze twee tegenpolen, die herinneren - en tevens een tribute zijn - aan Albert Camus, strekt zich het krachtenveld uit waarop Roberto Saviano zich begeeft, het krachtenveld dat verantwoordelijk is voor zijn visie op het leven, het werk en de kunst. Deze verzamelde reportages en teksten zijn rijk en gevarieerd, herkenbaar en harmonieus.

Of Roberto Saviano nu de jongen is die zijn eerste, al volwassen schreden zet in de wereld van de literatuur en het antimaffiaverzet, of de succesvolle schrijver is die samen met Salman Rushdie wordt uitgenodigd door de Nobel Academie in Stockholm om te spreken over 'Freedom of speech and lawless violence', of omarmd door de slachtoffers van de aardbeving in de Abruzzen, hij blijft altijd zichzelf.

In De schoonheid en de hel vertelt hij onder meer over voetbalheld Lionel Messi, die de allergrootste overwinning heeft behaald, namelijk die op zijn eigen lichaam, maar ook - onder het motto: wie schrijft, die sterft – over Anna Politkovskaja, die vermoord werd omdat er geen andere manier was om haar het zwijgen op te leggen, over de boksers uit Marcianise (in Campanië), voor wie het zweet in de ring ruikt naar woede en verlossing, over Miriam Makeba, die naar Castel Volturno kwam om de laatste eer te bewijzen aan zeven Afrikaanse broers die stierven door toedoen van de camorra. Ze stierf tijdens het benefiet, dat nota bene ter ere van Saviano was georganiseerd. Over Enzo Biagi, die hem interviewde tijdens diens laatste uitzending, over Felicia, de moeder van antimaffia-activist Peppino Impastato (vermoord in 1978), die twintig jaar lang de moordenaar van haar zoon in de ogen heeft moeten kijken voordat ze gerechtigheid kreeg.

En over boksen, William Vollmann en de camorra. En over talloze andere mensen die hij tegenkwam in zijn turbulente leven, op de pagina's van de boeken die hij las, in de geteisterde en vervuilde landschappen van de mensen of de vrije en uitgestrekte landschappen van de literatuur. Pagina voor pagina zet Saviano zijn vertrouwen kracht bij, zijn vertrouwen in het woord dat de werkelijkheid weet te ontzetten, dat weerstand biedt tegen welke machtsvorm dan ook, en hem getuige laat zijn van de zekerheid dat 'de waarheid, ondanks alles, bestaat'.

Dit bloedstollende boek, geschreven door een 27-jarige onderzoeksjournalist, is het gedocumenteerde en opwindende verslag over de teloorgang van de stad Napels onder de heerschappij van de camorra: een holdingcompany met investeringen en connecties wereldwijd. Saviano traceert de werkwijze van het Systeem (het insider-woord voor camorra) langs de Napolitaanse kust en beschrijft hoe in iedere stad de bevolking wordt omgekocht, gerekruteerd of omgelegd. Rijdend op zijn Vespa trekt de auteur rond, mensen interviewend met de geur van bloed in zijn neus, door een streek waar kinderen discussiëren wat de snelste manier is om dood te gaan.

‘De slecht gesloten laadkleppen schoten plotseling open en lichamen kwamen met tientallen tegelijk uit de lucht vallen.’

Saviano infiltreerde voor zijn onderzoek: hij werkte voor een Chinese textielverkoper, als ober tijdens een camorra-bruiloft en als arbeider op een bouwplaats. Hij betrad de villa Hollywood van een boss, een exacte replica van Tony Montana’s optrekje in de film Scarface. Door zijn eigen ervaringen met de lezer te delen, wordt die mee-gezogen in een verhaal waarin je het bloed ruikt, de angst, de arrogantie en het gekonkel van de camorra, die veel flexibeler blijkt te zijn dan de Siciliaanse maffia.

Saviano’s betrokkenheid bij het onderwerp is persoonlijk: als veertienjarige jongen zag hij voor het eerst het slachtoffer van een executie. Wekenlang was hij geobsedeerd door de erectie van de dode. Later vertelde men hem dat dat een fysieke reactie is op een gewelddadige dood. Zijn eigen vader werd door de camorra in elkaar geslagen en lag twee maanden in bed: alleen maar omdat hij - zelf dokter - een gewond slachtoffer van de camorra wilde bijstaan.

‘Die nacht kwamen de moordenaars, die hun doelwit niet naar behoren hadden geraakt, naar zijn huis. Naar het huis van mijn vader.’

Dit criminele portret, deze reis naar de donkerste kant van de menselijke ziel, dit accurate verslag van de bezigheden, organisatie en werkwijze van de camorra wordt verteld op de enige manier die bij dit onderwerp past: keihard, nietsontziend en vol razernij. Gomorra is een fascinerend fresco van Shakespeariaanse intensiteit.

In oktober 2009 wijdde het Italiaanse televisiestation RAI een hele avond aan Roberto Saviano en de dramatische situatie waarin hij na de verschijning van zijn internationale bestseller Gomorra verkeert. Saviano weet dat de camorra aan één ding bovenal een hekel heeft: publiciteit. De verkoop van zijn boeken is dan ook zijn beste levensverzekering.

Velen hebben zich in het verleden verzet tegen de camorra, maar hun strijd verloor het van het geweld van de tegenpartij. Volgens Saviano heb je dus geen autoriteit als je leeft, en geen leven als je autoriteit hebt, vandaar de paradox dat de dood het bewijs van je gelijk is.

De tragiek van Roberto Savianos situatie is de lethargie van de bewoners van de regio Campania, waar de camorra welig tiert: 4000 mensen werden door geweld gedood sinds de geboorte van Saviano, maar de bevolking kijkt niet op of om van een lijk meer of minder. Men is afgestompt, murw geslagen, verdoofd: wie zich in een staat van oorlog bevindt, wil alleen maar zijn eigen hachje redden en wie getuige is van geweld, wendt het hoofd af...

In 2006 schokte Roberto Saviano Italië en de wereld met zijn onthullingen over de Napolitaanse onderwereld in zijn boek Gomorra. Sindsdien staat hij onder voortdurende politiebewaking en leeft hij ondergedoken. In Ik leef nog doet Saviano openhartig verslag van zijn bewogen leven, waarin hij altijd over zijn schouder moet kijken.

In deze ijzingwekkende, autobiografische graphic novel gaat de schrijver de dialoog aan met de tekenaar - de veelgeprezen Asaf Hanuka - en kijkt hij op unieke wijze terug op zijn moeilijke jeugd, zijn onderzoek naar de maffia en de roerige jaren sinds het verschijnen van Gomorra. In zijn meest persoonlijke boek tot dusver gaat Saviano opnieuw op zoek naar de waarheid, en dit keer toont hij de wrede werkelijkheid van zijn eigen leven.

Zero Zero Zero brengt alle aspecten van de internationale cocaïnehandel in kaart: van het ontstaan van de drugshandelnetwerken tot en met de manier waarop de handel onontbeerlijk is geworden voor de wereldeconomie.

Roberto Saviano volgt de cocaïne van Zuid-Amerika tot de stranden van Miami, de straten van New York, tot in Afrika, Europa, China en India. Hij volgt gebruikers, slachtoffers, dealers en daders.

Zero Zero Zero leest als een thriller maar berust volkomen op waarheid. Het toont hoe de wereldwijde verkoop en consumptie van cocaïne de afgelopen decennia zowel de zwarte markt als de legale economie hebben veranderd en van diepgaande invloed zijn op samenlevingen en mensen overal ter wereld.