Boeken van Roel Thijssen

In 1980 is de Vietnamoorlog alweer vijf jaar voorbij. CIA-agent Graham Marquand is nog steeds actief in Cambodja en organiseert de vlucht van twee Amerikaanse krijgsgevangenen. Hun plotselinge verschijnen roept vragen op. Zijn het wel verloren zonen? Of zijn het vijandelijke agenten?

Majoor Paul Marquand, lid van het campagneteam van de Republikeinse senator en presidentskandidaat Jim Walsh, wordt getipt dat onbekenden verregaande middelen zullen inzetten om Walsh onderuit te halen. De onbekende helper lijkt niet alleen alles te weten van de senator, maar helaas ook van Paul zelf en zijn verleden in Vietnam.

Graham keert terug naar de Verenigde Staten en bij zijn zoektocht naar de identiteit van de twee mannen kruist hij onvermijdelijk het pad van zijn broer Paul. In het winterse Iowa, waar Walsh het verhitte debat aangaat met onder andere George Bush en Ronald Reagan, ontdekt Graham dat alle betrokkenen er een dubbele agenda op na houden. Er ontspint zich een intrige van dubbelspel en verraad, waarbij niet alleen de CIA is betrokken, maar ook zijn eigen broer. Doodgewaande Amerikaanse krijgsgevangenen blijken niet de enige spoken uit het verleden, en zeker niet de gevaarlijkste...

Laos 1975. Na een machtsovername dwingen de nieuwe machtshebbers koning Sisavang Vatthana tot aftreden en hij krijgt huisarrest. De communisten houden flink huis: tienduizenden medestanders van het voormalige regime verdwijnen in 'heropvoedingskampen' en meer dan driehonderdduizend burgers ontvluchten het land. Een deel van hen vormt verzetsgroepen die vanuit buurland Thailand het nieuwe bewind bestrijden en de oude macht in ere willen herstellen.

De CIA roept een commando in het leven dat een bevrijdingsactie moet uitvoeren. Onder leiding van Graham Marquand trekt de groep de Mekong over om de koning te bevrijden. Het communistische regime in buurland Vietnam, dat de coup in Laos heeft gesteund, ziet een herstel van de koninklijke macht in Laos als zeer onwenselijk. De dood van de koning zou alle problemen uit de wereld helpen.

Maar in hun pogingen hun opdracht te volbrengen lopen zowel Graham Marquand als het Vietnamese moordcommando hopeloos vast in een web van samenzweringen: ze worden tegengewerkt door de koningsgezinden. Het koningshuis wortelt heel diep in de Laotiaanse samenleving. Zelfs vooraanstaande Laotiaanse communisten zijn halfbroers en neven van de vorst. En die familiebanden zijn erg krachtig. Ex-koning Vatthana wordt op vele niveaus beschermd, zelfs tot dat van de geesten en de goden, die waken over zijn welzijn.

Tijdens de Culturele Revolutie neemt Mao Zedong wraak op de kameraden die hebben getracht zijn dictatoriale macht aan banden te leggen. Heel China juicht of bibbert voor de Grote Roerganger. Alleen in het leger ontstaan kleine groepen die zich verzetten. Een ervan slaagt erin contact te leggen met de troepen van oud-generaal Li Mi in Laos. Twintig jaar geleden werd hij door Mao's Rode Leger uit China verdreven, maar hij zint nog steeds op een plan zijn land van de communisten te bevrijden.

De coupplegers en de nationalistische bannelingen smeden gezamenlijk een complot voor een aanslag en een invasie. Ze vragen de CIA om hulp, die daarop Graham Marquand en enkele andere veldagenten naar het hoge noorden van Laos stuurt. Marquand ontdekt dat niet iedereen dezelfde bedoelingen heeft en dat de plannen voor de staatsgreep van binnenuit en buitenaf bedreigd worden. Maar wie speelt welk spel? Als iedereen met hetzelfde Rode Boekje zwaait, worden verraders en vrienden erg moeilijk van elkaar te onderscheiden...

Net als in de vorige romans in de Graham Marquand-reeks is Schaduwkoning gebaseerd op historische feiten. De volstrekte controle die Mao Zedong via terreur en indoctrinatie uitoefende, kon niet voorkomen dat er uitgerekend in de entourage van zijn nummer twee, maarschalk Lin Biao, een complot tegen hem op gang kwam.

Het Birma bedrog vindt zijn oorsprong kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen Thailand in het geheim toenadering zocht tot de Verenigde Staten. In die laatste maanden was de 'Thailandroute' voor de Japanse overheersers de enige weg om oorlogsbuit uit de bezette gebieden in veiligheid te brengen. Amerikaanse OSS-agenten weten een van die konvooien te onderscheppen en zo grote rijkdom te vergaren.

Het is 1973. Bij enkele Chinese handelaren duiken ongebruikte handwapens uit de Tweede Wereldoorloog op en CIA-agent Graham Marquand wordt ingezet om onderzoek te doen. Het wordt hem al snel duidelijk dat de herkomst van de wapens gelinkt is aan verdwenen Japanse oorlogsbuit: kisten met grote kunstschatten en juwelen, waarvan het bestaan door alle betrokken partijen wordt ontkend.

Marquand komt in contact met een voormalige OSS-agent die in Thailand werd gestationeerd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Diens bekentenis werpt nieuw licht op de zaak, maar hoe dichter Marquand bij de waarheid komt, hoe meer het spel op de grens van leven en dood wordt gespeeld.

Laos stond vroeger bekend als 'het koninkrijk van de miljoen olifanten.' Zoveel olifanten zijn er allang niet meer en ook de monarchie is een relict van het verleden. Sinds de onafhankelijkheid in 1954 is Laos goeddeels ontoegankelijk geweest voor buitenlanders, eerst door de Vietnamoorlog, daarna doordat de communistische machthebbers de grenzen sloten. Sinds het begin van deze eeuw stelt het land zich open voor reizigers, maar in vergelijking met het massatoerisme in de buurlanden blijft Laos een paradijs voor de fijnproevers.

Roel Thijssen reisde door grote delen van Laos, op zoek naar inspiratie voor zijn reeks Indochinese spionageromans. Hij raakte in de ban van de schoonheid en de relatieve ongereptheid van het land, maar ook van de complexe geschiedenis. In een mix van reportage en recensie ordent Roel Thijssen zijn indrukken als reiziger en lezer. Het land onder de witte parasol biedt dan ook niet alleen tips voor de geïnteresseerde toerist maar ook een beeld van Laos in de westerse literatuur.