Boeken van Ronald Giphart

Hun vriendschap begon bij de ontelbare avonden in hun stamcafé, avonden die nooit ophielden. Ze raakten verslaafd aan het leven en aan de saamhorigheid. Ze wisten niet hoe of wat, maar wel dat er iedere dag iets memorabels zou gebeuren. Toen de zes mannen begin jaren negentig besloten een bierbrouwerij te beginnen in een werfkelder in Utrecht, werden ze naast vrienden ook zakenpartners.

Vijfentwintig jaar later zijn ze op weg naar een boshut in Duitsland om nog één weekend samen te zijn voordat ze het contract voor de verkoop van de brouwerij tekenen. Tijdens dit weekend reflecteren ze op de vriendschap en op het leven.

In De beste schrijver van Nederland wordt de lezer meegenomen naar het grasveld bij het Noord-Groningse kasteel d´Hoeg´n Bierg, waar meer dan honderdvijftig Nederlandse en Vlaamse schrijvers zich verzameld hebben om voor eens en altijd uit te maken wie de beste is. Inzet is de Gouden Appel. De schrijvers zijn opgedeeld in drie kampen: de bendes van Hermans, Reve en Mulisch.

Zal de uit critici gevormde kampleiding een veldslag weten te voorkomen? En: wie propt uiteindelijk de Gouden Appel in zijn heuptasje?

* Geschreven door Ronald Giphart & Bert Natter.

De voorzitter is een novelle over een corrupt mens. Oercynisch, mega-ongelikt en hyperagressief geeft Epi Brons leiding aan zijn twee passies: zakendoen en voetbal. Hij is de oprichter en voorzitter van de Raad van Bestuur van Intertegel en voorzitter van Bandstad ’83 (een kwakkelende voetbalclub). Epi Brons is verslaafd aan illegale geldtransacties, oplichting, afpersing, macht, bordelen, eten, sarcasme en de geheime dienst in zijn hoofd.

Maar de zaken gaan slecht en ook privé zit hem veel - of beter: alles - tegen. De FIOD achtervolgt hem, zijn vrouw accepteert zijn losbandige gedrag niet meer, zijn dochter Christie is psychotisch, zoon Thomas wordt letterkundige en het ergste is dat zijn club dreigt te degraderen.

Maar hoe cynisch en verdorven voorzitter Epi Brons ook mag zijn, diens bijtende humor en messcherpe observatievermogen maken hem onweerstaanbaar.

Een jonge actrice heeft een onstuimige en geheime relatie met haar agent Panc. Als bij hem een ongeneeslijke ziekte wordt geconstateerd, begint de verwarring. Pancs vrouw en medewerkers organiseren kort na zijn overlijden een groots galafeest. De actrice (en vertelster van dit verhaal) gaat ernaartoe met haar trouwe vriend Fräser - en wordt er meegezogen in een maalstroom van ontwikkelingen.

Gala is een uitgave van de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek ter gelegenheid van de Boekenweek 2003.

Liam, de twintigjarige zoon van de wereldberoemde fotograaf McDonald Hope (roepnaam Mac), sluit zich op in een Zweedse boshut om zijn debuutroman te schrijven. Hoofdpersoon is zijn vader, die zelf nooit veel heeft losgelaten over zijn flamboyante verleden.

Aan de hand van foto's, geruchten en gesprekken komt Liam tot een wervelend verhaal over Mac en zijn Amsterdamse jeugd, een Zweedse punkband, de uitspattingen op de Melkerij (een 'Factory'-achtig huis), het tragische lot van zijn beste vriend Hampus en uiteraard zijn legendarische harem.

‘Wat is het toch heerlijk om te zijn zoals wij,’ zegt Fräser tegen Ronald. ‘Ik bedoel: jong, knap, bedroefd en totaal verliteratuurd.’

Ik ook van jou is het verhaal van twee blakende jonge schrijvers die op stel en sprong naar de Dordogne zijn gereisd voor een, zoals Fräser het noemt, ‘grote queeste naar literatuur en seks’. Door deze met onbevangenheid beschreven, vrolijke kanotocht heen loopt het aangrijpende verhaal over de fatale liefde van Ronald voor de mysterieuze Reza.

Waar Lieve voor leefde was liefde, passie, hartstocht, verlangen, overgave, zelfverlies, puurheid. Ze gaf zich volledig. De vrouw die ik kies om haar te mogen spelen zal eenzelfde gevoel bij mij en dus ook bij de kijkers moeten losmaken.

Noah en Lieve zijn de jonge sterren van de Nederlandse cinema. Hij een gelauwerd regisseur, zij een adembenemende Vlaamse actrice. Als Lieve tragisch verongelukt besluit Noah een film over haar te maken.

De van oorsprong Nederlandse schrijver P.J. Weber kan in New York niet van zijn pen alleen leven. Om in zijn levensonderhoud te voorzien, doet hij administratieve klussen voor een bedrijf. In de nachtelijke uren stuurt hij vanuit het kantoor waar hij werkt per mail lange brieven aan zijn Amerikaanse agente.

Op een avond wordt er ingebroken in het afgelegen pand. Terwijl de angst te worden ontdekt hem in een wurggreep houdt en de inbrekers steeds dichterbij komen, begint Weber aan een testament, een bekentenis wellicht. Hij vertelt over het huwelijk en de dood van zijn ouders, het schrijverschap, zijn zoon in Nederland, seksueel misbruik en de beschutting van taal. ‘Ik leef waar ik schrijf. Home is where my cursor blinks.’

De 37-jarige topkok Art Troost wordt alom bejubeld en met Michelin-sterren geprezen. Door een eigen tv-kookshow stijgt zijn roem naar ongekende hoogte. Tijdens de opnames van de zomereditie in een Frans chateau begint Troosts succes echter onverwacht te kantelen.

Giph, de hoofdpersoon, vertelt met vaart en bijtende vrolijkheid over het studentenmilieu anno nu, door hem 'een groot geil gezellig feest' genoemd. Soms hevig ontroerd, soms met een meedogenloos gevoel voor pathetiek, maar altijd in de contramine beschrijft Giph zijn studentenhuis, een wintersportvakantie in Veyssonaz, het Boekenbal, de Nederlandse Toiletteren, het Volksmuseum Limburg, een zelfmoordpoging en zijn vele amoureuze escapades.

'Sorry' komt in Phileine's woordenboek niet voor. De temperamentvolle powervrouw heeft lak aan alles en iedereen. Met haar gepeperde mening en verbale vuurwerk laat ze menig man afdruipen.

Haar vriend Max is de enige die haar aankan. Maar laat hij nu net naar New York vertrekken. Als ze hem daar aantreft in een wel heel eigentijdse uitvoering van Romeo en Julia knapt er iets in Phileine.

Giph is gelukkig en dan gaat zijn moeder dood. Of nee: Giphs moeder gaat dood en Giph is gelukkig.

In deze roman treden Giph en zijn zusje Phileine de euthanasie van hun moeder bijna opgewekt tegemoet. Maar dat niet alleen - er wordt in deze roman ook nog ouderwets vreemd gevreeën en bedrogen.

De euthanasie van zijn moeder inspireerde Ronald Giphart in 2000 tot het schrijven van deze openhartige roman. Gelukkig staat het gevoelige onderwerp de bekende giphartiaanse humor niet in de weg. Met de hem kenmerkende vertelsnelheid en een spervuur aan grappen voert Giphart de lezer mee van Utrecht naar La Palma – en van de liefde naar de dood.

Ze noemen zich handelaren in humor. Al meer dan twaalf jaar verkopen ze het publiek van hun cabaretvoorstellingen avond aan avond plezier en luim. Ze zijn dealers van de lach. Ze helpen ziekten bestrijden en voorkomen. Ze brengen mensen terug naar de bron van hun bestaan. En zo leuk is dat helemaal niet. De hilarisch komische gebroeders Ludo en Egon Smulders worden op hun tocht langs de Nederlandse theaters, cafés en skyboxen vergezeld door hun aangever en tekstschrijver Giph.

Na hun zesde succesvolle tournee worden de mannen, die behoorlijk op elkaar zijn uitgekeken, door hun impresario Junior meegenomen naar het ijskoude IJsland, om daar de basis te leggen voor de (al uitverkochte) nieuwe show. Het plan is gletsjers te bezoeken, met sneeuwscooters rond te racen en het nachtleven van Reykjavik grondig te leren kennen. Op IJsland moet de eenheid worden hersteld, het vuur aangewakkerd, de passie hervonden.

Dit is zeker bij Giph hard nodig. Na de heftige verliefdheid op een Friese jonge vrouw en de zeer moeizame geboorte van een zoon genaamd Bent stelt hij zich eindelijk de wezenlijke vraag: waarom zou je het publiek aan het lachen proberen te maken als het lachen jezelf is vergaan?

'Vraag aan een man die net is uitgegleden van een berghelling hoe het met hem gaat. De wereld tolt. De aarde nadert. De ademhaling stokt. In zijn vlucht kijkt hij de vraagsteller aan. Vlak voordat hij de grond raakt, antwoordt hij met opgetogen verbazing: Nou, tot nu toe gaat alles goed.' Die man ben ik.

Zo opent De wake waarin een hoogleraar met zijn echtgenote een bergwandeling maakt in Zweden. Dan slaat het noodlot toe, en komt hij om het leven. Zijn vriendenclub besluit een oude belofte gestand te doen en houdt een wake.

In Mooie mamma's zit een aantrekkelijke moeder bij haar zoon in het ziekenhuis. Het jongetje ligt in coma. Ook zijn vader is er. En de minnaar van de moeder. De bewoners van een nabijgelegen studentenhuis zorgen voor nog meer verwarring.

Hoofdpersoon in Hart is wat de titel van het verhaal al aankondigt. Het hart is de meest aardse en tegelijkertijd meest verheven en tot de verbeelding sprekende spier die we hebben. Dit verhaal gaat over de kracht van gedrevenheid. Hoe sterk is de liefde als je hart het begeeft?

Meeschrijvend met de wonderbaarlijke wederwaardigheden uit zijn verbijsterende leven, was Giphart in 1995 aangekomen op een kruispunt in zijn oeuvre. In de verhalenbundel Het feest der liefde vervolgt de schrijver zijn ‘grote queeste naar literatuur en seks’.

Speelt het titelverhaal - een even bijtend als ontroerend portret van een mentorstudent - zich nog af tegen het vertrouwde giphartiaanse decor van studenten die de Grote Wereld zoeken, in verhalen als ‘De wereld van de dingen die we niet hebben gedaan’ en ‘Heblust’ laat de schrijver zijn personages een duik nemen in de peilloze diepte van seks en liefde. De ontluiking voorgoed voorbij...

Vanaf de vroege zomer van 2008 tot het einde van dat jaar verving Ronald Giphart met grote regelmaat columnist Martin Bril, op diens verzoek. Mijn vrouw & andere stukken bevat de beste van deze veelgeprezen columns.

Brils prominente plek op de Voorkant van de Volkskrant werd door zijn vervanger op geheel eigen wijze ingevuld. Giphartiaanse onderwerpen als vriendschap en liefde, ziekte en dood, voetbal en koken, gezinsleven en groepsgedrag, religie en politiek trekken voorbij in prachtige columns die lezen als korte verhalen. Uit alle stukken blijkt Gipharts stilistische lenigheid en zijn talent om te verrassen, vermaken en ontroeren.

De blinde reiziger een ontroerend verhaal met een memorabele ontmoeting tussen twee geliefden.

De blinde reiziger is speciaal geschreven door Ronald Giphart voor MatchBoox (een boek in een luciferdoosje) en geïllustreerd door Nanne Meulendijks.

Gevaarlijk eten is een speciaal voor Peter Zeylmaker grondig bewerkt fragment van de in 2005 te verschijnen roman Troost. Het betreft een eenmalige, exclusieve uitgave in een beperkte oplage onder relaties van Zeylmaker & Partners bedrijven verspreid als bijlage van Close-Up 7/04.

Het verhaal Heblust werd eerder gepubliceerd in de verhalenbundel Het feest der liefde.

Heblust is een uitgave uit de reeks Literaire Juweeltjes. Literaire Juweeltjes is een reeks die wordt uitgegeven door Uitgeverij B for Books als leesbevorderingsproject. Het zijn kleine hardcover boekjes en bevatten ca. 60 bladzijden.

Ze noemden zich stoer de SIP, de Sinterklaas Inpak Ploeg. Toen alle cadeautjes ingepakt waren, had Sinterklaas een verrassing. Dit jaar mochten de pieten voor het eerst mee naar Nederland. 'Jullie hebben het verdiend,' zei Sinterklaas.

* Verhaal Ronald Giphart & illustraties Tom Schamp.

Het verhaal Zeven jaar goede seks verscheen eerder als podcast bij de Viva in 2007.

Zeven jaar goede seks is een uitgave uit de reeks Literaire Juweeltjes. Literaire Juweeltjes is een reeks die wordt uitgegeven door Uitgeverij B for Books als leesbevorderingsproject. Het zijn kleine hardcover boekjes en bevatten ca. 60 bladzijden.

Troost: Het succes van een sterrenkok met een celebrity tv-kookshow zakt op locatie in Frankrijk ineen als een mislukte soufflé.

Grand dessert is eenmalige culinaire uitgave bij de roman Troost.

2001 bleek verre van het leukste jaar in de geschiedenis van mensheid te zijn. Maar het was wel het jaar dat Ronald Giphart, de leukste schrijver van Nederland, dit dagboek schreef. En dat deed hij openhartig.

Doorspekt met zijn bekende bijtende humor vertelt hij over de eenzaamheid van het schrijven, de gedragingen van zijn zoon en dochter, de perikelen rond de verfilming van Ik ook van jou, de reis die hij maakte naar Srebrenica, en natuurlijk over 11 september. Maar ook over de strijdbaarheid van de groep Mak en zijn gelukkige jeugd in een nieuwbouwrijtjeshuis midden jaren zeventig.

Honderd dagen lang hield Ronald Giphart alles bij wat er door zijn mond ging: ontbijt, tussendoortjes, lunch, diner, junkfood, drank: 'Ik ben 42 jaar oud, weeg 82,2 kilo en begin dit boek met een sesambolletje met likkepot, een glas melk en een espresso.'

Keukenprins is behalve een onderhoudende biografie van een eter, een inspirerend boek voor wie graag in de keuken staat. Ronald Giphart geeft zijn lievelingsrecepten prijs, bejubelt kookboeken en kookprogramma's en gaat op zoek naar de oorsprong van ingrediënten, bereidingswijzen en naar de gastronomische geschiedenis van zijn 'mondvermaak'. Aan de basis van dit smakelijke culinaire leesboek staat Gipharts column 'Keukenprins' in Volkskrant magazine.

‘Onze supermarkten puilen uit van calorierijk voedsel vol suikers en vet. Onze smaakvoorkeur naar vet en zoet stamt uit ons biologische verleden, toen het vergaren van calorieën een overlevingsmechanisme was voor slechte tijden. Tegenwoordig zijn er geen slechte tijden meer, en daarom is obesitas inmiddels gezondheidsvijand nummer één.’

Onze hersenen zijn voor een belangrijk deel nog net zo geprogrammeerd als die van onze prehistorische voorouders. Toch ziet de moderne omgeving er heel anders uit. Het gevolg is ‘mismatch’. Mismatch verklaart waarom er zoveel mensen rondlopen met rugklachten, hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht, depressies en burn-outs.

Maar de invloed van mismatch reikt veel verder dan onze gezondheid. Ook in ons liefdesleven, opvoeding, politiek, werk, geloof en milieu komt het veelvuldig voor, zonder dat we ons ervan bewust zijn. In dit fascinerende populair-wetenschappelijke boek laten Ronald Giphart en Mark van Vugt zien hoe mismatch ons beïnvloedt en hoe we er in het dagelijks leven beter mee om kunnen gaan.

* Geschreven door Ronald Giphart & Mark van Vugt.

Met talloze publicaties heeft romancier Ronald Giphart tussen zijn 20ste en 30ste, vaak samen met Bert Natter, over zijn passie voor literatuur bericht. Eigenzinnig, aanstekelijk en onderhoudend. In kranten en tijdschriften. In nergens meer verkrijgbare boekuitgaven (De beste schrijver van Nederland, Kwadraats Groot Literair Lees Kijk Knutsel En Doe Vakantie Boek, De ontdekking van de literatuur). Over zijn favoriete boeken en auteurs, bestsellers en debutanten, capriolen in het literaire wereldje, de praktijk van het schrijverschap, schrijven-in-opdracht, et cetera et cetera.

In Planeet Literatuur brengt Giphart al zijn stukken over literatuur bijeen, aangevuld met borduurpatronen, maskers, een belezenheidsquizz en een Tip Tien Van Boeken Die Iedereen Kent Maar Die Niemand Heeft Gelezen. Een kostelijk boek vol vrolijke Giphart-potpourri. Voor wie alles wil weten over de Nederlandse literatuur - maar het nooit durfde te vragen.

'In plaats van te ontploffen van woede, moedigden mijn ouders me juist erg aan in mijn verlangen een boek te schrijven. Allemachtig, hoe kun je zo dom zijn?'

Gedreven door enthousiasme vertelt succes-auteur Ronald Giphart over het schrijverschap, de kunst van het interviewen en geeft hij veel leestips en lijstjes met favoriete boeken.

‘Is een regenboog minder mooi als je weet hoe hij ontstaat? Is liefde minder mooi als je onderzoekt hoe de mechanica van een erectie werkt?’ Ronald Giphart vindt van niet. Al jaren is hij gefascineerd door alles wat met liefde en seks te maken heeft.

In Ten liefde! gaat hij ‘de wetenschap van de liefde’ te lijf. Hij beschrijft de genitale achtbaan, de chemie van de seksuele opwinding, de evolutie van trouw en overspel, de twaalf miljoen verschillende vormen van baltsgedrag, datgene wat versieren en vrijen leuk maakt en nog veel meer.

Koken met kinderen: waar vroeger steevast aardappelen, groenten en vlees op het menu stonden, wil het moderne gezin wel iets meer variatie. Maar hoe doe je dat als je weinig tijd hebt en je kinderen lastige eters zijn?

Ronald Giphart en zijn vrouw Mascha Lammes verzamelen al twintig jaar de lekkerste recepten uit alle windstreken, waar zij en hun drie kinderen dagelijks van genieten: of het nu gaat om ontbijt, taart, soep, borrelhappen, diner of een echt feestmaal. Voorwaarde is dat de recepten lekker zijn voor alle leeftijden en dat de ingrediënten te verkrijgen zijn bij supermarkt of toko. De receptuur is eenvoudig en door iedereen na te koken.

In dit kookboek geldt: what you see is what you get. De foto’s van de gerechten zijn genomen vlak voordat het gezin aanviel. In Vurrukkulluk staan 100 recepten van de perfecte gehaktbal tot pompoensoep, van tosti’s tot kreeft, van rendang tot andijviestamppot, steeds smakelijk ingeleid.

* Geschreven door Ronald Giphart & Mascha Lammes.

In juni 2020 is het vijfentwintig jaar geleden dat oud-politica Wijnie Jabaaij overleed. Als Kamerlid maakte ze zich sterk voor vrouwenrechten en de positie van minderheden, onderwerpen die haar na aan het hart lagen. Ze stond bekend om haar ongekunstelde directheid en tegelijkertijd haar charme. Zo trok ze door het land met een cabaretvoorstelling genaamd Marie Modaal en was ze het enige Kamerlid dat tijdens een commissievergadering ooit hardgrondig vloekte. Nadat bij haar MS was geconstateerd moest Jabaaij zich op haar 49ste noodgedwongen terugtrekken uit de politiek. Ze overleed op 56-jarige leeftijd.

Wijnie Jabaaij was de moeder van schrijver Ronald Giphart, die in zijn roman Ik omhels je met duizend armen schreef over een moeder die - net als Wijnie Jabaaij - door euthanasie uit het leven stapte. In Wie waarlijk leeft schrijft Giphart opnieuw over zijn moeder, maar nu zonder de sluier van fictie. Over haar nalatenschap, over feminisme anno nu, over moeilijke keuzes, over wat haar werkelijk bewoog en haar strijdbaarheid.

Zie voor de beschrijving van dit boek: De wake.