Boeken van Ben Macintyre

Het bloedstollende en waargebeurde verhaal over de belangrijkste vrouwelijke spion uit de geschiedenis...

Als je in 1944 door het rustige dorpje Great Rollright in de Cotswolds had gelopen, zag je misschien wel een opmerkelijk elegante vrouw uit een plattelandshuisje komen. Een toegewijde echtgenote en moeder van drie kinderen, die bij haar buren bekend stond als Mrs. Burton. Ze was vriendelijk maar terughoudend, en haar buren wisten weinig over haar. Zo wisten ze bijvoorbeeld niet dat ze regelmatig over het platteland van Oxfordshire racete om wetenschappelijke informatie los te krijgen van een van de meest briljante kernfysici van het land. En dat ze die geheimen door zou geven aan het hoofdkwartier van de Sovjetinlichtingendienst via de krachtige radiozender die ze in haar buiten-wc gebouwd had. Ze wisten ook niet dat ze een codenaam had, ‘Sonya’, en dat ze de belangrijkste vrouwelijke spion uit de geschiedenis was.

Mrs. Burton was verre van een Britse huisvrouw. Ze heette Ursula Kuczynski, was een Duitse Jood, een toegewijde communist, een kolonel in het Russische Rode Leger en een hoogopgeleide spion. Van het plannen van een moordaanslag op Hitler tot het bespioneren van de Japanners in Mantsjoerije en het verstrekken van informatie aan de Sovjet-Unie bij het ontwikkelen van atoomwapens, Sonya voerde een paar van de gevaarlijkste spionage-operaties van de twintigste eeuw uit. De enige vrouw die twee decennia lang overleefde, en floreerde, in de door mannen gedomineerde wereld van spionage. Haar verhaal is nooit verteld - tot nu.

Op een decembernacht in 1942 landt een nazi-parachutist op een Engelse akker. Zijn missie: het saboteren van de Britse oorlogsinspanning. Zijn naam is Eddie Chapman, een Engelse crimineel die zijn diensten heeft aangeboden aan het Derde Rijk. Al snel werkt hij ook voor de Britse veiligheidsdienst MI5, die hem de codenaam Agent Zigzag geeft.

Chapman is onbetrouwbaar en onvoorspelbaar. Maar deze schurk heeft ook een geweten. Voor Chapman zelf en voor zijn vele minnaressen en spionagechefs is het moeilijk uit te maken waar ene kant van zijn persoonlijkheid ophoudt en de andere begint.

Met behulp van dagboeken, brieven, foto's, memoires en zeer geheime MI5-dossiers vertelt Ben Macintyre het opwindende verhaal van Engelands meest sensationele dubbelspion.

Augustus 1914: vier jonge Britse soldaten zitten in de val. Op het hoogtepunt van de gevechten aan het westelijk front zijn ze per ongeluk achter de vijandelijke linies terechtgekomen. Ze kunnen onmogelijk terug naar hun zich terugtrekkende eenheden en verschuilen zich in het Franse dorpje Villeret.

Terwijl ze dagelijks in angst zitten gevangengenomen en geëxecuteerd te worden, zorgen de dorpsbewoners, onder wie Madame Dessenne, voor voedsel, kleding en bescherming. De mysterieuze leider van het viertal, soldaat Robert Digby, wordt verliefd op de mooie Clair Dessenne, de 19-jarige dochter van een van zijn beschermers. In november 1915, terwijl de oorlog enkele kilometers verderop in alle hevigheid voortraast, krijgt Clair een dochter, Helene.

Zes maanden later verraadt iemand het viertal aan de Duitsers. Ze worden gearresteerd, veroordeeld als spionnen en gedood door een vuurpeloton. De dochter heeft geen vader meer, de dorpsgemeenschap is voor altijd verscheurd.

Ben Macintyre schreef een fascinerende reconstructie: een verhaal over liefde en dubbelhartigheid tegen de meeslepende achtergrond van de door de Duitsers bezette Picardi. Hij baseert zich op de getuigenissen van de dorpsbewoners, van de nog in leven zijnde Helene zelf en op de ontroerende laatste brieven van de soldaat. Na ruim tachtig jaar aanhoudende dorpsgeruchten stelt Macintyre de vraag: Wie verried soldaat Digby en zijn mannen?

Dit is het waargebeurde verhaal van een van de meest buitengewone spionnen uit de geschiedenis. In 1968 kreeg Oleg Gordievsky zijn eerste post voor de KGB en binnen een paar jaar werd hij de topman van de Sovjet-Unie in Londen, waar hij vanaf 1973 stiekem werkte voor MI6. Geen enkele andere spion heeft de KGB meer beschadigd en de loop van de Koude Oorlog voor altijd zo veranderd.

De CIA wilde koste wat het kost weten wie deze bron was die overduidelijk op het hoogste niveau opereerde. En de CIA-officier die was aangesteld om hem te identificeren, was Aldrich Ames: de man die zelf berucht zou worden omdat ook hij een dubbelspion was en in het geheim voor de Sovjets spioneerde.

Maar Oleg Gordievsky speelt de hoofdrol in een gehaaid spel tussen Amerika, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie dat zijn climax vindt in een filmische ontsnapping uit Moskou in 1985. Adembenemend spannend én allemaal waargebeurd.

Kim Philby, een van de grootste dubbelspionnen aller tijden: een briljante en charmante man, die tijdens de Koude Oorlog de Britse antispionage tegen de Sovjet-Unie leidde. Ondertussen werkte hij echter heimelijk voor de Russische geheime dienst. Niemand vermoedde Philbys dubbelrol, zelfs zijn beste vriend en medeofficier Nicholas Elliott niet.

De onopzettelijke onthullingen van Elliott, en ook die van het hoofd van de CIA, hielpen Philby twee decennia lang bij het doen mislukken van vrijwel alle Anglo-Amerikaanse spionageacties. Zijn spy fever ontstond in Nederland, tijdens de Tweede Wereldoorlog, waar een geniale spionagestreek de directe aanleiding werd voor Hitler om Nederland binnen te vallen.

Een spion onder vrienden is Macintyres beste boek tot nu toe: buitengewoon spannend en gebaseerd op nooit eerder openbaar gemaakte documenten van de Britse inlichtingendienst.

Op 30 april 1943 ziet een visser vlak voor de Spaanse kust een lijk drijven. Eenmaal aan land gebracht wordt het lichaam geïdentificeerd als de Britse officier William Martin van de Royal Marines. Een leren aktetas die aan zijn riem is vastgemaakt bevat zeer geheime documenten met informatie over de invasieplannen van de geallieerden.

Majoor Martin heeft echter nooit bestaan. Het lichaam was van een overleden zwerver uit Wales en alle documenten zijn vervalst.

Operatie Mincemeat vertelt het ongelooflijke verhaal van een uitzonderlijke misleidingsoperatie, waar de Duitsers met ogen open intrapten. Dankzij deze briljante leugen werd een begin gemaakt aan de bevrijding van West-Europa.

Josiah Harlan vluchtte in 1820 na een mislukte liefde naar het onherbergzame Centraal-Azië. Hij voegde zich bij het hof van de onttroonde sjah Shujah en trok, vermomd als moslimgeestelijke, Kaboel binnen om daar de rebellie tegen de regerende prins te organiseren. Tegen de achtergrond van de Great Game, waarin Moskou en Londen streden om de heerschappij over Centraal-Azië, speelde hij twintig jaar lang een belangrijke rol in de bloedige regionale politiek.

Ben Macintyre vertelt deze vergeten geschiedenis op basis van een schat aan recent ontdekte documenten, waaronder Harlans verloren gewaande dagboeken.

Met nooit eerder gepubliceerd materiaal. Voor het eerst wordt het ware verhaal verteld achter de geheime eenheid van de SAS die tijdens de Tweede Wereldoorlog undercover ging bij de vijand. Een verhaal over echte helden, achtervolgingen, spionage en explosies.

In de zomer van 1941, op het hoogtepunt van de oorlog in de westelijke Sahara, bedenkt de jonge, excentrieke officier David Stirling een radicaal plan: een kleine undercovereenheid moet chaos veroorzaken achter de vijandelijke linies. Ondanks heftige tegenstand geeft Winston Churchill persoonlijk toestemming aan Stirling om de stoerste, slimste en meest meedogenloze soldaten die hij maar kan vinden te rekruteren - het startpunt voor de legendarische en meest gevierde militaire organisatie ter wereld: de SAS.

Nu, 75 jaar later, heeft de SAS eindelijk besloten haar ongelooflijke verhaal te delen, en zijn de geheime archieven voor het eerst opengesteld. Historicus Ben Macintyre heeft volledige toegang gekregen tot de schat aan rapporten, memo's, dagboeken, brieven, plattegronden en foto's. Daarnaast interviewde hij voor dit boek zowel nabestaanden als de nog levende SAS-leden van toen.

SAS helden en schurken is een spannend verhaal over heldendom, roekeloosheid en tragedie; over uitzonderlijke mannen die bereid waren om indrukwekkende risico's te nemen.

Vergeten vaderland verhaalt van twee reizen. De één door een afgelegen, grotendeels vergeten deel van centraal Zuid-Amerika, de andere door het uitgestrekte en soms ondoordringbare oerwoud van literatuur over Nietzsche; beide reizen hadden hetzelfde doel: Elisabeth Nietzsche.

Het is de fascinerende geschiedenis van 'Nieuw Duitsland', de racistische kolonie die Elisabeth meer dan een eeuw geleden midden in Zuid-Amerika hielp stichten.

Ben Macintyre onderneemt de hachelijke en avontuurlijke zoektocht naar dit in zijn krankzinnigheid grootse experiment, en ontdekt dat 'Nueva Germania' nog bestaat: een handvol hologige, uitgemergelde bejaarden heeft zich staande weten te houden. Zij spreken Duits met een zwaar Saksisch accent, en ze hebben blond haar en blauwe ogen.