Boeken van J.R.R. Tolkien

Arthurs val, Tolkiens enige werk over de legendarische koning Arthur, kan worden beschouwd als zijn mooiste en meest bekwame gedicht in letterrijm en werd niet eerder gepubliceerd. Arthurs val vertelt over koning Arthurs laatste veldtocht, waarvan hij moet terugkeren als Mordred hem heeft verraden. Arthur is de klap van Guineveres ontrouw met de nu verbannen Lancelot nooit te boven gekomen en moet al zijn kracht aanwenden om Mordreds huurlingen het hoofd te bieden.

J.R.R. Tolkien begon in de jaren dertig enthousiast aan Arthurs val en liet het zelfs lezen aan een goede vriend, die hem aanmoedigde het af te schrijven. Zeer waarschijnlijk heeft de publicatie van De hobbit in 1937 ervoor gezorgd dat Tolkien het gedicht nooit heeft afgemaakt, hoewel in een brief uit 1955 staat dat ‘hij hoopte een lang gedicht over Arthurs val af te maken’.

Hij liet niet alleen een gedeeltelijk gedicht na, maar ook vele pagina’s vroegere versies en experimenten in vers, waarin de eigenaardige evolutie van de structuur van het gedicht wordt onthuld, en verhalende samenvattingen en noten. In deze laatste valt een duidelijk verband tussen de Arthur-legende en De Silmarillion te bespeuren, en het bittere einde van de liefde tussen Lancelot en Guinevere, die nog nooit werd beschreven.

Tolkiens zoon Christopher redigeerde opnieuw een werk van zijn vader: 'De vertaling van Beowulf is een vroeg werk dat hij in een later stadium nog heeft gecorrigeerd. Deze editie is tweeledig, want het werk wordt aangevuld door verhelderend commentaar van mijn vader zelf, gebaseerd op een aantal lezingen in Oxford in de jaren dertig.

De epische romance tussen Beren en Lúthien die ten grondslag ligt aan de liefde tussen Aragorn en Arwen uit In de ban van de ring nu voor de eerste keer gepresenteerd als een volwaardig, op zichzelf staand verhaal.

Het verhaal van Beren en Lúthien is een essentieel element in de evolutie van De Silmarillion, de mythes en legendes die stammen uit het begin van Midden-aarde. Tolkien schreef het verhaal een jaar nadat hij terugkeerde uit Frankrijk, waar hij eind 1916 vocht bij de Somme.

Centraal staat het lot dat de liefde van Beren en Lúthien overschaduwt: Beren is een sterfelijke man, Lúthien een onsterfelijke elf. Haar vader, een heerser binnen het elfenrijk, is het niet eens met de liefde en draagt Beren een onmogelijke taak op die hij moet volbrengen voordat hij met Lúthien zal mogen trouwen. Dit leidt tot de heroïsche poging van Beren en Lúthien om samen de gevaarlijkste van alle slechte wezens, Morgoth, De Zwarte Vijand, te beroven van een Silmaril.

Hij was Boer Gilles van Ham, en hij had een rode baard. Ham was maar een dorp, maar dorpen waren in die tijd nog trots en onafhankelijk. [...]Iets later was hij nog blijer, en had hij reden om zijn geluk (en zijn merrie) dankbaar te zijn. Want net tegen de middag - het was het Feest van Maria-Lichtmis, en de zevende dag van hun rit - sprong Staartbijter uit zijn schede, en de draak uit zijn grot.

Boer Gilles van Ham ziet er allesbehalve heldhaftig uit, met zijn dikke buik en rode baard. Maar als op een dag een lompe reus zijn land op komt sjokken, weet Gilles hem toch te verjagen; al is dit meer geluk dan wijsheid. Zijn dorpsgenoten roepen hem uit tot held en zijn faam breidt zich uit over het hele land. Wanneer de draak Chrysophylax dood en verderf komt zaaien in de omgeving, moet Gilles, de Held van het Platteland, het natuurlijk tegen hem opnemen...

In deze speciale uitgebreide editie van Boer Gilles van Ham zijn de originele illustraties opgenomen die Pauline Baynes hier in 1976 voor maakte, en waarover Tolkien van mening was dat ze perfect aansloten bij het verhaal. Ook is in dit boek een eerdere versie van Tolkiens verhaal te lezen, samen met zijn aantekeningen voor een vervolg.

De val van Gondolin is het allerlaatste ongepubliceerde boek van Tolkien en het eerste verhaal dat hij schreef over Midden-aarde.

De val van Gondolin volgt de ultieme krachtmeting tussen ‘de bron van alle kwaad’ Morgoth en de zeegod Ulmo. Morgoth probeert de verborgen stad Gondolin te vinden en te vernietigen, terwijl Ulmo de Noldor verdedigt, de Elfenclan die Gondolin ooit bouwde, maar er al tijden niet meer woont.

De lezer volgt een van de Noldor, Tuor, die een avontuurlijke en gevaarlijke queeste onderneemt om Gondolin te vinden. Wanneer hij eindelijk aankomt in Gondolin, wordt hij een belangrijk man en krijgt hij een zoon: Eärendil, een belangrijk figuur in De Silmarillion en In de ban van de ring. Maar Morgoth valt aan met Balrogs, draken en orks, en de stad lijkt ten onder te gaan...

Tolkiens Tweede Era van Midden-aarde komt tot leven in De val van Númenor...

In De val van Númenor wordt voor het eerst de tijdlijn van Het verhaal der jaren uit In de ban van de ring, De Aanhangsels door editor Brian Sibley als leidraad genomen voor een nieuwe blik op de meest succesvolle fantasywereld aller tijden. Voor fans van de boeken én de serie zijn de verhalen over het smeden van de ringen, de stichting van het eilandenrijk Númenor en het laatste verbond tegen Sauron, dat het einde van de Tweede Era van Midden-aarde betekende, bij elkaar gebracht.

Het resultaat is een omvangrijke editie, verteld in de woorden van J.R.R. Tolkien, samengesteld uit diverse reeds verschenen teksten en verrijkt met kleurenillustraties en potloodschetsen van de welbekende Tolkien-kunstenaar Alan Lee.

* Bewerkt door Brian Sibley.

Het verhaal van Kullervo gaat over een gedoemde jongen. Kullervo, zoon van Kalervo, is een ongelukkige weesjongen met bovennatuurlijke krachten en een tragisch lot en is misschien wel het meest duistere en tragische personage dat Tolkien ooit heeft geschapen.

Kullervo is grootgebracht in de hoeve van de duistere magiër Untamo, die zijn vader vermoordde, zijn moeder ontvoerde en hem drie keer probeert te doden. Kullervo overleeft door de liefde van zijn tweelingzus Wanona en wordt beschermd door de magische krachten van de zwarte hond Musti. Wanneer Kullervo als slaaf wordt verkocht, zweert hij wraak op de tovenaar.

Het verhaal van Kullervo was volgens Tolkien ‘de kiem’ van zijn ‘pogingen om zelf legenden te schrijven’. Dit bijzondere boek wordt nu voor het eerst in Nederlandse vertaling gepubliceerd, en bevat naast notities van de auteur ook Tolkiens lezingen over de Kalevala, het Finse epos dat als basis diende voor een deel van zijn werk. Tolkien-kenner Verlyn Flieger bezorgde het werk.

Eén Ring om allen te regeren,
Eén Ring om hen te vinden,
Eén Ring die hen brengen zal,
en in duisternis binden...

In de ban van de ring - Complete editie bevat de boeken:

1. De reisgenoten - The fellowship of the ring
2. De twee torens - The two towers
3. De terugkeer van de koning - The return of the king
4. De Aanhangsels

De meeste deskundigen zijn het er over eens: de aantrekkingskracht van In de ban van de ring komt grotendeels door de diepgang van Midden-aarde. Zelfs jaren na publicatie van zijn beroemde trilogie werkte J.R.R. Tolkien zijn fantasiewereld nog tot in het detail verder uit. Het resultaat hiervan is De Aanhangsels.

De Aanhangsels bevat:

• De annalen van de koningen en heersers
• Het verhaal der jaren (chronologie van de Westlanden)
• Stambomen
• De kalender van de Gouw
• Uitspraak en schrijfwijze
• Talen en volkeren van het derde tijdperk

De Aanhangsels vormen het sluitstuk van Tolkiens meesterwerk.

René van Rossenberg, al jaren lang Nederlands bekendste Tolkiendeskundige, schreef speciaal voor deze uitgave een schets van het leven en werk van Tolkien, de stamvader van het fantasygenre. Zonder De Aanhangsels is de In de ban van de ring trilogie niet compleet.

Vaarwel, ten leste, Middenaard',
Ik zie de Ster die met mij vaart.

Bilbo's laatste lied is een gedicht dat in 1966 door Tolkien is geschreven als geschenk voor zijn secretaris Joy Hill. Het gedicht wordt gezongen door Bilbo in de Grijze Havens, wanneer hij voorgoed vertrekt uit Midden-aarde. Chronologisch gezien gebeurt dit aan het einde van De terugkeer van de koning, het laatste boek van In de ban van de ring, hoewel het op een later tijdstip is geschreven en nooit in het bewuste boek is opgenomen. Het gedicht verscheen pas in 1990 in boekvorm.